JAK TO ZROBILIŚMY
Od 2002 roku Towarzystwo przeprowadziło przez proces „od pomysłu do realizacji” ponad 1000 innowatorów społecznych, twórców i animatorów. Najkrótsza definicja inkubacji w „ę”? To różnorodne, świadomie zaprojektowane działania, które wspierają rozwój i realizację projektów społeczno-kulturalnych i twórczych. To proces, który pozwala na realne wdrożenie pomysłu w życie i podniesienie jakości życia społeczności. Dla autorów pomysłów oznacza zdobycie nowych umiejętności, wyciągnięcie wniosków i zaplanowanie przyszłych działań. Nasze doświadczenie zbudowaliśmy na realizacji 13 programów inkubacyjnych, w których udział wzięło ponad 1000 osób. Wszystkie nasze inkubatory łączy: zindywidualizowane wsparcie, umożliwienie testowania swoich możliwości, szlifowanie pomysłów, rozwój od pomysłu do realizacji, przy wsparciu tutorów i procesu grupowego, realne wcielenie pomysłu w życie i dofinansowanie działań oraz wyciąganie wniosków i planowanie przyszłości. Wszystkie nasze inkubatory miały niewielką skalę – zakładały maksymalnie 30–35 inkubowanych projektów. Wiele je także różniło: niektóre wspierały działania twórcze, inne społeczno-kulturalne, niektóre są bardziej nastawione na rozwój osobisty, inne bardziej dedykowane społeczności lokalnej. Składała się na nie praca indywidualna i grupowa. Miały różną intensywność i czas trwania.
Autorzy pomysłów, których zapraszamy do inkubatorów, to animatorzy kultury, twórcy, innowatorzy społeczni, zarówno osoby bardzo młode, jak i seniorzy. To profesjonaliści i amatorzy. Ludzie, którzy postanowili zrobić swój pierwszy krok w działaniach społeczno-kulturalnych lub twórczych, ale także ci, którzy działając od dawna, poszukują nowych dróg rozwoju.
WIĘCEJ O METODZIE INKUBACJI TOWARZYSTWA INICJATYW TWÓRCZYCH „ę” czytaj w: KULTURALNY START-UP. OD POMYSŁU DO REALIZACJI. PODPOWIEDZI DLA INKUBATORÓW
(Marta Białek-Graczyk,
https://issuu.com/towarzystwoinicjatywtworczyche/docs/kulturalnystartup/1)
Wybrane programy inkubacyjne w Towarzystwie Inicjatyw Twórczych „ę”: „1/1 Mistrz i uczeń”, „Animator in Residence, „Fotoprezentacje”, „Laboratorium Pomysłów”, „Migawki”, „Młodzi Menedżerowie Kultury”, „Polska.doc”, „Pracownia Design”, „Remapping Europe”, „Seniorzy w akcji”.
Koordynatorzy wymienionych programów: Marta Białek-Graczyk, Dorota Borodaj, Paulina Czapska, Eliza Gryszko, Maria Klaman, Magda Kubecka, Julia Łuczywo, Joanna Mikulska, Karolina Pluta, Krzysztof Pacholak, Agnieszka Pajączkowska, Zuzanna Sikorska-Borowska, Piotr Stasik, Katarzyna Ścieszka, Beata Tokarz-Kamińska.
KROK PO KROKU:
ROZPOCZYNANIE
Rozpoczynając inkubator, musimy sprawdzić zasoby i możliwości swojej organizacji/instytucji. Czy jesteśmy otwarci na ludzi i ich pomysły? Czy mamy zasoby i wiedzę, by wesprzeć ich w realizacji? Czy są w naszym zespole osoby z doświadczeniem realizacji samodzielnych przedsięwzięć, a jednocześnie chętne do podzielenia się swoją wiedzą i otwarte na „prowadzenie” innych? Czy możemy naszym uczestnikom zapewnić wsparcie finansowe i lokalowe? Spróbujmy określić skalę, w jakiej może działać nasz inkubator – czy możemy przyjąć 5, czy może 30 projektów? Ile projektów w ciągu roku możemy zaprosić? Po wstępnych refleksjach przyjdzie czas na zapytanie siebie – czy widzimy w naszej społeczności/miejscowości jakieś ważne wyzwanie społeczne i chcemy, by uczestnicy inkubatora znaleźli na nie rozwiązanie? Czy raczej jesteśmy ciekawi pomysłów i obserwacji mieszkańców naszej miejscowości i interesuje nas, z jakimi pomysłami na działania chcą przyjść? Kiedy to się uda, sformułujmy możliwie prosty przekaz o tym, do czego zapraszamy. Określmy to, co oferuje inkubator i jasno wyznaczmy obowiązki uczestników. Następnie aktywnie ich szukajmy, docierajmy do osób, które mają dobre pomysły, ale też do takich, które nigdy wcześniej nie pomyślały, że mogą je mieć. Zbierzmy grupę tutorów, określmy, jakich osób szukamy i zaprośmy na rozmowy rekrutacyjne.
PROWADZENIE
Wsparcie dla pomysłodawców szyjmy na miarę. Najpierw zastanówmy się, kto i w jakiej formie będzie mógł najlepiej podzielić się swoją wiedzą i być „osobą wspierającą” uczestnika. Rolą takiej osoby będzie przeprowadzenie uczestnika przez kolejne etapy tworzenia i realizacji swojego projektu. Będą to:
inspirowanie się, określanie celów: (zarówno na poziomie projektu, jak i na poziomie osobistym),
diagnoza i zbieranie informacji,
testowanie, konceptualizacja, realizacja i ewaluacja oraz komunikacja osiągniętych efektów. W inkubatorze warto zaprojektować wsparcie łączące w sobie elementy: merytoryczne (praca z tutorem), wsparcie od grupy (praca warsztatowa z innymi pomysłodawcami), finansowe (minidotacja na działania), rzeczowe, lokalowe i promocyjne. Przygotujmy się na dużą niewiadomą, konieczność wsłuchiwania się w potrzeby uczestników i uruchamiania naszych zasobów, kontaktów i wiedzy organizacji. Kwestie związane z udziałem w inkubatorze dobrze wspólnie omówić i podpisać w formie prostego porozumienia (czas realizacji, wzajemne zobowiązania, możliwość rozwiązania współpracy, prawa do wyinkubowanych pomysłów).
ZAMYKANIE I KONTYNUACJA
Skoncentrujmy się na tym, by dobrze zamknąć proces. Rozgrywa się on na kilku poziomach: pierwszy to zamykanie projektu uczestnika/uczestniczki – podsuńmy mu/jej narzędzia do ewaluacji z odbiorcami jego/jej działań; drugi to zamykanie relacji i współpracy z tutorem; trzeci: zamykanie pracy uczestnika z grupą; czwarty: zamykanie pracy tutorów; i piąty: ewaluacja działania inkubatora przeprowadzona na poziomie organizacji. Wyciągnijmy wnioski z przeprowadzonych działań. Zastanówmy się, w jaki sposób chcemy dalej współpracować z absolwentami naszych działań. Czy widzimy dla nich miejsce w naszej organizacji (jako pracowników, wolontariuszy, ambasadorów działań)? Czy chcemy dalej wspierać ich pomysły? Jeśli tak, to w jaki sposób? Zebranymi wnioskami z realizacji inkubatora i wypracowanymi dobrymi pomysłami dzielmy się wewnątrz zespołu, a także szerzej z innymi organizacjami i instytucjami prowadzącymi podobne działania.
WARIANTY
Inkubator może zakładać pracę nad projektem indywidualnym (lub w małej grupie) lub dotyczyć projektu/rozwiązania generowanego kolektywnie. W drugim wypadku rolą organizatora inkubatora jest podać wyzwanie, w odpowiedzi na które uczestnicy mają za zadanie stworzyć projekt/rozwiązanie. Można pomyśleć o inkubatorze skierowanym do twórców – wtedy dotyczyć będzie on bardziej historii, którą twórca chce opowiedzieć, lub animatorów – wtedy będzie dotyczył bardziej działania ze społecznością.