Jak to zrobiliśmy:

Drzwi Żuromińskiego Centrum Kultury wychodzą na miejski park. Pracownicy ŻCK zastanawiali się, w jaki sposób wykorzystać park do działań centrum. Zanim zaczęli podejmować decyzje, chcieli sprawdzić, jak z tej przestrzeni korzystają na co dzień mieszkańcy. Przy wsparciu badaczy - Agaty i Łukasza - przeprowadzono obserwację parku. Przez dwa dni (świąteczny i powszedni) bez przerw (nawet w nocy) to, co działo się w jego obrębie, było rejestrowane aparatem fotograficznym. Na piętrze ŻCK, w oknie, z którego widać cały park, ustawili aparat. Zdjęcia robili co godzinę. Za każdym razem badacze zapisywali swoje obserwacje we wcześniej przygotowanej tabeli (tzw. tabeli obserwacji). Po zakończonej obserwacji zdjęcia zostały ułożone chronologicznie godzina po godzinie.

Okazało się, że park żyje właściwie przez całą dobę, zmieniają się tylko grupy ludzi korzystające z niego w różnych godzinach. W ciągu dnia mieszkańcy, którzy robią zakupy w okolicznych sklepach, skracają sobie drogę do domu, idąc przez park. Wieczorem i nocą park to miejsce spotkań młodych ludzi. Wiedza zdobyta w trakcie obserwacji pozwoliła pracownikom ŻCK ustalić, jakie grupy przychodzą do parku, kiedy z niego korzystają i które części parku są najczęściej odwiedzane. Dzięki temu dowiedzieli się, gdzie najlepiej postawić tablice informujące o działaniach centrum oraz gdzie powinny mieć miejsce działania skierowane do poszczególnych grup odbiorców.

projekt „ZOOM na domy kultury. Laboratorium zmiany" Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę" Agata Nowotny, Łukasz Ostrowski Żuromin, Żuromińskie Centrum Kultury

Krok po kroku:

KROK 1: PRZYGOTOWANIE

Określamy, jaką przestrzeń będziemy obserwować. Wybierzmy dogodny punkt obserwacyjny (może to być okno albo na przykład zaznaczony kredą na chodniku punkt, w którym będziemy się regularnie pojawiać z aparatem). Zróbmy kilka zdjęć na próbę - sprawdźmy, czy w kadrze jest wszystko to, co nas interesuje. Zapamiętajmy ustawienia aparatu tak, żeby za każdym razem powtarzać dokładnie to samo ujęcie. Zanim zaczniemy obserwację, zastanówmy się, czego chcemy się dowiedzieć. Czy interesuje nas, kto i kiedy przychodzi w dane miejsce, jak spędza czas. W zależności od tych pytań stwórzmy tabelę obserwacji, w której będą uwzględnione szczegółowe pytania. Tabela powinna być podzielona na godziny. Przy każdej godzinie należy zanotować: kto obecnie przebywa w obserwowanym miejscu, ile tych osób jest, co robią.

KROK 2: OBSERWACJA

Wyznaczamy termin realizacji. Dzielimy się zadaniami i dokładnie ustalamy godziny, w których będą robione zdjęcia - wyznaczamy osoby odpowiedzialne za zrobienie zdjęć w danym momencie. Jeśli będziemy robić jedno zdjęcie na godzinę, rezultat będzie efektowny (można będzie np. ułożyć obrazkową historię pokazują- cą miejsce godzina po godzinie przez całą dobę). Można też robić zdjęcia rzadziej, ale przynajmniej kilka razy dziennie, żeby uwzględnić różne pory i mieć materiał porównawczy.

KROK 3: ANALIZA WYNIKÓW

Po zakończonej obserwacji wgrajmy na komputer wszystkie zdjęcia, przeczytajmy i przeanalizujmy notatki. Spotkajmy się w takiej samej grupie, która robiła obserwacje, może się okazać, że w notatkach pojawiają się jakieś skróty myślowe i nie wszystko jest zrozumiałe. Zdjęcia, o ile nie będzie widać na nich twarzy poszczególnych osób, warto pokazać mieszkańcom, np. stworzyć wystawę albo opublikować na stronie internetowej.

WARIANTY:

Metodę tę możemy zastosować np. jeśli w naszej miejscowości planowana jest przebudowa w jakiejś przestrzeni - parku, ulicy, skweru. Obserwację możemy rozwinąć, wybrać się w określone miejsce z notatnikiem i siedząc na jednej z parkowych ławek, obserwować, co dzieje się w parku. Jeśli się na to zdecydujemy, to zadbajmy, aby obserwacje i notatki były (tak jak zdjęcia) robione konsekwentnie w określonych godzinach i przez określony czas.