Jak to zrobiliśmy:

W Muszynie Ania, młoda menedżerka kultury, szukała sposobności, aby porozmawiać z najstarszymi mieszkańcami swojej miejscowości - chciała wysłuchać ich historii, zachować ich wspomnienia i przekazać je innym. Najbardziej fascynowały ją historie o dawnych miłościach, z czasów, gdy w codziennym użyciu były takie słowa, jak „zaloty", „swaty" i „potańcówki". Zaprosiła do działania dwóch kolegów - dziennikarza i operatora kamery. Wybrała kilkoro najstarszych mieszkańców i umówiła się na spotkanie. Zanim koledzy przyszli z kamerami, odwiedzała każdą osobę kilka razy - nawiązując relację, budując zaufanie, wysłuchując opowieści, opowiadając o swoim pomyśle. Podczas nagrań seniorzy przed kamerą wracali pamięcią do czasów swoich pierwszych miłości, które nierzadko miały miejsce jeszcze przed drugą wojną światową lub w jej trakcie. Z kilku godzin nagrań Ania razem ze swoimi pomocnikami zmontowała dwudziestominutowy film. Jego pokaz odbył się w regionalnym muzeum, gromadząc liczną grupę mieszkańców i turystów. Na sali obecni byli też bohaterowie nagrania. Nie obyło się bez wzruszeń. Widzowie poznali historię miejscowości i jej mieszkańców od innej, nieznanej strony.

projekt „Umówiłem się z nią na 9-tą, czyli jak to robili nasi dziadkowie" (program „Młodzi menedżerowie kultury w bibliotekach" Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę")
Anna Swinecka, Sylwia Gacek
Muszyna, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna
mmk.e.org.pl/eakademia/eakademia_relacje_muszyna

Krok po kroku:

KROK 1: ZESPÓŁ PROJEKTU

Zaprośmy do współpracy osoby, które dysponują potrzebnymi umiejętnościami - obsługują kamerę, potrafią nagrywać dźwięk lub montować filmy. Równie cenne może być wsparcie dziennikarzy, którzy pomogą nam przygotować się do przeprowadzenia wywiadów.

KROK 2: ZNALEZIENIE BOHATERÓW

Poszukajmy bohaterów naszego filmu - możemy zacząć najbliżej siebie, zapytać babcię, dziadka lub sąsiadów. Poprośmy, aby polecili nam rozmówców. W lokalnym urzędzie stanu cywilnego możemy zapytać o najstarsze małżeństwo w okolicy. Umówmy się na pierwsze rozmowy zapoznawcze i na ich podstawie wybierzmy ostatecznie bohaterów filmu. Powinny być to osoby, które mają ciekawe historie, potrafią o nich interesująco opowiedzieć, a przede wszystkim - mają ochotę się nimi podzielić.

KROK 3: NAGRANIA

Nie spieszmy się z nagrywaniem - nie przychodźmy na pierwsze ani drugie spotkanie z kamerą i dyktafonem. Zapamiętujmy, słuchajmy uważnie, budujmy relację. Poprośmy o możliwość wspólnego obejrzenia albumów fotograficznych, zapytajmy o zdjęcia wiszące na ścianach - to może być dobry pretekst do sprowadzenia rozmowy na interesujące nas tory. Pamiętajmy, że nasi rozmówcy powinni mieć pełną informację o celu rozmowy i całego projektu. Zadbajmy, aby podczas nagrania czuli się komfortowo, aby mieli szansę powtórzyć swoją wypowiedź. Możemy rejestrować nie tylko ich wypowiedzi, ale także zdjęcia, albumy, wnętrze mieszkania - te ujęcia przydadzą się jako przebitki w montażu.

Krok 4: MONTAŻ

Kluczem do sukcesu jest montaż materiału - wybór poszczególnych wypowiedzi i stworzenie z nich płynnej narracji o czytelnej i przemyślanej strukturze. Na tym etapie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego montażysty. Nie miejmy skrupułów w wybieraniu fragmentów - nikt nie przebrnąłby przez godziny nagrań, a kilkunastominutowa „esencja" jest dużo ciekawsza.

Krok 5: PREMIERA

Zorganizujmy premierę filmu w miejscu łatwo dostępnym dla mieszkańców - zaprośmy ich z odpowiednim wyprzedzeniem, nagłośnijmy wydarzenie w lokalnych mediach. Zarezerwujmy specjalne miejsca dla bohaterów filmu - dla nich będzie to szczególnie ważne wydarzenie. Witając gości, podziękujmy im za podzielenie się swoimi historiami. Na zakończenie poinformujmy, jakie będą dalsze losy filmu - np. że zostanie umieszczony na stronie internetowej miasta.

WARIANTY:

Film może mieć charakter międzypokoleniowy - równolegle ze zbieraniem opowieści seniorów możemy zachęcać do wypowiedzi młodzież, a następnie zestawić te wypowiedzi na etapie montażu. Temat związany z miłością jest wdzięczny, ale nie jedyny - klucz doboru tematu może być bardzo różny.