Monthly Archives: October 2017

WYCINANKA O PRZEMOCY

JAK TO ZROBILIŚMY?

Przemyśl przed II wojną światową był wielokulturowym miastem, w którym obok siebie mieszkali Żydzi, Ukraińcy i Polacy. Dziś pozostała jedynie mniejszość ukraińska, która stanowi około czterech procent ludności. Młodzi mieszkańcy Przemyśla o polskich i ukraińskich korzeniach uczestniczyli w pięciodniowych warsztatach obywatelskich oraz medialnych. Tematem, którym się zajęli, była tożsamość związana z wielokulturowością tego miasta – kwestia ważna zwłaszcza przy nasilających się w Przemyślu nastrojach ksenofobicznych. Działania miały na celu wsparcie integracji Ukraińców i Polaków. Pierwszego dnia uczestnicy zdecydowali, że narzędziem wypowiedzi artystycznej opisującej ich codzienne życie w Przemyślu będzie film. Chcieli, aby efekt pracy był atrakcyjny dla osób w podobnym do nich wieku. Młodzież ponadgimnazjalna wybrała film dokumentalny, a uczniowie gimnazjum wzięli udział w warsztatach animacji poklatkowej. Animatorka Marta na początku pokazała uczestnikom zestaw filmów animowanych (między innymi film Kamila Polaka Narodziny narodu), które w abstrakcyjny sposób traktują temat różnorodności. „Miały ich nakierować na inne myślenie – tłumaczy Marta. – Zachowania ksenofobiczne czy rasistowskie często opisuje się za pomocą konfliktu, scen bójki. Ten, który stosuje przemoc, jest łysy i spocony, wyciąga kij baseballowy i tłucze kogoś na chodniku. Chciałam ich filmy przed tym uchronić”. Efektem ich pracy są trzy filmy w technice animacji wycinankowej: Podniebienie, Moje niebo i Źródło oparte na rodzinnych historiach, legendach i bajkach, prezentowane jako tryptyk Przemyśl to. Zachowaniom ksenofobicznym obecnym w codziennym życiu młodych ludzi dzięki użytym opowieściom nadano szerszy kontekst kulturowy i historyczny. Odpowiedź na pytanie o przyczyny takich zjawisk jest bardzo trudna, ale forma artystyczna choć trochę pozwala się do niej zbliżyć.
Film Przemyśl to dostępny jest w serwisie vimeo. https://vimeo.com/207037171 hasło: polskalab_2.

KROK PO KROKU

Krok 1. Inspiracje filmowe i wybór techniki

Zastanówmy się nad zestawem filmów, które posłużą za inspirację: na jakim kontekście nam zależy, co warto pokazać uczestnikom, aby poszerzyli swoje horyzonty i perspektywę.
Wybieramy technikę plastyczną, której użyjemy. Jeśli jest to nasz początek przygody z animacją poklatkową, najlepiej zastosować metodę wycinanki. W przystępny sposób pozwala pokazać zasady animacji poklatkowej i wykorzystać gotowe przedmioty.

Krok 2. Tworzenie scenariusza

Po burzy mózgów i swobodnej rozmowie o problemie, którego będą dotyczyć nasze filmy, omawiamy podstawowe elementy, które pozwolą nam skonstruować ciekawe historie: czas filmu i strukturę dramaturgiczną. Zastanówmy się, jak zbudujemy napięcie, co przyciągnie uwagę widza i kto będzie bohaterem naszej historii – opiszmy go dokładnie (ile ma lat, jak wygląda, jak jest ubrany). Czy historia, która mu się przydarza, jakoś go zmienia? Na czym polega ta zmiana?

Krok 3. Rysowanie storyboardu

Omawiamy podstawowe pojęcia filmowe, jak kadr, kompozycja kadru, montaż. Przekładamy nasz scenariusz na konkretne sceny. Rysujemy sceny na oddzielnych kartkach. Do scen dopisujemy dialogi.

Krok 4. Produkcja filmu

Wycinamy z papieru bohaterów historii i elementy scenografii: np. drzewa, górę, strumyk, chmurę, krople deszczu, stół, krzesło. Możemy też użyć gotowych przedmiotów: skrawków wełny jako trawy i liści, kartonowych pudełek jako budynków, mapy itp.
Do blatu stołu przyklejamy karton, który posłuży nam za tło filmu. Ustawiamy oświetlenie i aparat na statywie. Każdy najmniejszy ruch i przesunięcie elementów fotografujemy. Zdjęcia montujemy, a następnie podkładamy dźwięk. Pamiętajmy, żeby dodać planszę z tytułem i napisy końcowe, w których wymienimy uczestników warsztatów.

Warianty:

Planując pracę w grupie, zastanówmy się nad podziałem ról. Być może warto, aby uczestnicy pracowali indywidualnie nad scenariuszami, ale już w trakcie produkcji animacji pomagali sobie wzajemnie, pracując jako grupa nad każdą animacją. Dodatkowo informacje na temat elementów scenariusza warto wprowadzić już na samym początku (szczególnie jeśli jest to proces rozłożony na kilka dni), aby uczestnicy mieli jak najwięcej czasu na wygenerowanie pomysłu na scenariusz.

Program Polska Lab Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”
Marta Stróżycka
Przemyśl

INTERNETOWA PROMOCJA

Leave a reply

JAK TO ZROBILIŚMY?

Liderka Fundacji Ogród Marzeń z Jarocina poszukiwała pomysłów na miejsca, w których mogliby spotykać się młodzi mieszkańcy miasta. Podczas serii warsztatów młodzież metodą myślenia projektowego (design thinking) stworzyła prototypy takich miejsc. Potem wspólnie z animatorką Sylwią uczestnicy za pomocą bezpłatnych aplikacji mobilnych na smartfony i tablety stworzyli multimedia służące kampanii promocyjnej. Chcieli zachęcić mieszkańców Jarocina do zainteresowania się pomysłami i wyrażenia opinii na ich temat, aby jak najlepiej przystosować projekty do faktycznych potrzeb. Działanie zakończyło się wspólnym oglądaniem stworzonych multimediów i opracowaniem harmonogramu akcji promocyjnej, w której wykorzystano przygotowane materiały. Wyznaczone osoby rozpoczęły administrowanie profilami w mediach społecznościowych i bieżące udostępnianie przygotowanych materiałów wg harmonogramu.

Więcej o metodzie design thinking można przeczytać w bezpłatnej publikacji FRSI Myślenie projektowe dla bibliotek (http://frsi.org.pl/myslenie-projektowe-w-bibliotekach-lektura-obowiazkowa/)

KROK PO KROKU

Krok 1: Przygotowanie

Jeśli wypożyczamy sprzęt na warsztat, warto zainstalować wszystkie aplikacje na tych urządzeniach. Możemy pracować na sprzęcie uczestników, jednak pamiętajmy, że może to być sprzęt różnej klasy i powinniśmy liczyć się z nieprzewidzianymi sytuacjami (np. niektóre aplikacje mogą nie działać przy starszych systemach).
Warto zaplanować łączenie pracy na kilku aplikacjach, aby stworzyć oryginalny i nietypowy element graficzny lub multimedialny (app smashing), np. interaktywny komiks z wykorzystaniem aplikacji takich jak Pic Sticker (kadry komiksu), Pixlr (złożenie komiksu w całość), Thinglink (interaktywne elementy).

Krok 2: Testowanie aplikacji

Mówimy uczestnikom, na czym będzie polegał warsztat. Prosimy, by opowiedzieli, jakich aplikacji i do czego używają. Pokazujemy, jak robić zdjęcie smartfonem, tabletem i aparatem cyfrowym. Po kolei prezentujemy wybrane aplikacje do tworzenia multimediów i zachęcamy uczestników do ich testowania w parach lub trójkach i dzielenia się refleksjami.
Wspólnie zastanawiamy się, do kogo tak naprawdę chcemy dotrzeć z naszym prototypem i kogo zachęcić do wyrażenia swojej opinii, a także które aplikacje i multimedia najlepiej zaprezentują wcześniej opracowany pomysł szerszej grupie odbiorców. Warto, aby wśród wybranych multimediów pojawił się filmik w formie spotu lub animacja.

Krok 3: Projektowanie multimediów, tworzenie scenariuszy

Uczestnicy dzielą się na trzy- lub czteroosobowe zespoły. Każdy zespół pracuje na jednym urządzeniu. Warto, aby wszystkie zespoły stworzyły te same wybrane multimedia, aby materiały można było porównać.
W zespołach zastanawiają się, co konkretnie ma znaleźć się na wybranych multimediach, jak oddać charakter pomysłu i zainteresować nim odbiorców. Opracowują miniscenariusze na spot promujący pomysł. Miniscenariusz rozrysowują w formie krótkich (ok. 6 kadrów) storyboardów (scenorysów), które pozwolą zaplanować poszczególne sceny i ułatwić wspólną pracę przy nagrywaniu ujęć.
Więcej o storyboardzie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Scenorys

Krok 4: Przygotowanie rekwizytów, kręcenie i montaż

Wybieramy miejsca, które najlepiej odpowiadają pomysłom zespołów. Może to być dom kultury, park, biblioteka, w której młodzież zaplanowała ciekawe działania animacyjne lub wydarzenia. Teraz należy ten pomysł zwizualizować poprzez zainscenizowanie i nagranie planowanych aktywności.
Każdy zespół przygotowuje rekwizyty niezbędne do nakręcenia spotu i zrobienia dodatkowych zdjęć, które przydadzą się do stworzenia innych multimediów: interaktywnego zdjęcia lub komiksu. Przed wyjściem przypominamy o podstawowych zasadach kompozycji, rodzajach kadrów i właściwym oświetleniu. Pokazujemy, jak robić zdjęcie ze smartfona i z tabletu oraz jak nagrywać filmy.
Po nakręceniu materiału wg storyboardu uczestnicy zaczynają montować spoty, tworzyć gify, komiksy, interaktywne zdjęcia. Wszystko to robią na tabletach lub smartfonach, z pomocą bezpłatnych aplikacji mobilnych, ewentualnie mogą użyć aplikacji webowych na komputerze.

Krok 5: Prezentacja, udostępnienie i promocja

Trzeciego dnia warsztatów uczestnicy kończą i dopracowują przygotowane wcześniej multimedia. Następnie wspólnie opracowują plan akcji promocyjnej oraz piszą krótkie teksty, które będą zamieszczane z multimediami.
Pamiętajmy, że grafiki i multimedia przeznaczone do udostępniania w internecie nie powinny zbyt dużo ważyć, tak by łatwo wyświetlały się na urządzeniach mobilnych (rozdzielczość 72 dpi i maks. kilkaset kB). Wszystkie multimedia umieszczamy na wspólnym dysku, z którego wyznaczone osoby będą udostępniać je zgodnie z harmonogramem akcji promocyjnej.

Warianty:

Multimedia mogą prezentować każdy pomysł stworzony metodą design thinking, a także mogą być przydatne do prezentowania pomysłów na inne działania społeczno-kulturalne, gdy chcemy zachęcić społeczność do zabrania głosu na dany temat.
Zamiast aplikacji Pixlr do obróbki zdjęć na komputerze można użyć bezpłatnego programu Gimp.

projekt Polska Lab Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”
Sylwia Żółkiewska, Karolina Śmigiel
Jarocin, Fundacja Ogród Marzeń

KAŻDY MA SWOJĄ MAPĘ

Leave a reply

JAK TO ZROBILIŚMY?

Przemyśl to ponad 60-tysięczne miasto, w którym ponad 2 tysiące mieszkańców stanowi mniejszość ukraińska. Działa tutaj Związek Ukraińców w Polsce (oddział w Przemyślu), który zgłosił się jako partner lokalny do programu Polska Lab – miejskiego laboratorium medialno-obywatelskiego. Ukraińska i polska młodzież mieszkająca w Przemyślu uczestniczyła w serii warsztatów medialno-obywatelskich. Podczas zajęć z animatorką Anią młodzi ludzie szukali sposobów na to, jak opowiedzieć o swoim mieście z różnych perspektyw. Głównym narzędziem pracy warsztatowej stała się mapa Przemyśla, na której zaznaczali samych siebie oraz ważne dla nich (czasem związane z jakimś problemem) miejsca. Na mapie pojawiały się dziury w chodnikach, oblodzona kładka, pomnik Orląt Przemyskich, ale też nienawistne napisy na murach i ławka przy ukraińskiej szkole, z której starsi mężczyźni komentują wygląd uczennic wychodzących z budynku. Uczestnicy pogrupowali problemy w kategorie i jednogłośnie zdecydowali, że zajmą się tematami związanymi z ksenofobią. Warsztat na podstawie tych samych kroków poprowadzono też z grupą dorosłych, związanych ze Związkiem Ukraińców, często rodziców młodych biorących udział w warsztacie. Mapy były podobne, w obu grupach ważna była kwestia ksenofobii, jednak dzieci bardziej wprost nazywały problemy, o których nie zawsze opowiadają rodzicom. Dorośli byli zaskoczeni dojrzałością młodych ludzi, a jednocześnie zrozumieli, że można i trzeba z nimi rozmawiać.

Krok 1: Integracja

Zadbajmy, aby osoby, z którymi będziemy pracować nad mapami, poznały się i czuły się ze sobą swobodnie. Możemy zaproponować ćwiczenie: każdy dostaje wyciętą z papieru sylwetkę ludzika i opisuje go własnymi cechami lub preferencjami, przyporządkowując je do różnych części ciała ludzika, np. dokąd lubię chodzić, o czym marzę, co lubię jeść.

Krok 2: Rysowanie mapy

Rozdajemy uczestnikom po dużym arkuszu papieru, by każdy narysował na nim swoją mapę. W zależności od tego, jakie informacje są nam potrzebne, będzie to mapa okolicy, miejscowości, dzielnicy. Warto wprowadzić ustaloną legendę dla wszystkich (np. uśmiech oznacza miejsce, które lubię, a wykrzyknik to miejsce problematyczne), aby mapy były czytelniejsze i by łatwiej było je porównywać. Zastanówmy się, jakie elementy powinna zawierać legenda, jakie informacje są nam potrzebne, czego chcemy się dowiedzieć.

Krok 3: Analiza informacji

Prosimy uczestników, aby samodzielnie zaprezentowali mapy na forum grupy. Analizując dane, zwróćmy uwagę na to, że im bardziej informacje bazują na indywidualnym doświadczeniu, tym są bardziej wartościowe. Ogólniki nie dadzą nam nowej wiedzy. Pytajmy o szczegóły i powody umieszczenia konkretnych punktów na mapie. Zaprośmy całą grupę do zadawania pytań. Zwróćmy też uwagę na sam sposób narysowania mapy: jakie kolory zostały użyte, jaka kreska. To wszystko da nam pełniejszy obraz tego, jak autor lub autorka mapy postrzega otaczającą przestrzeń. Informacje notujemy na post-itach.

Krok 4: Podsumowanie

Zebrane informacje grupujemy w kategorie. Zobaczmy, czego mamy najwięcej, które informacje mają najsilniejszy ładunek emocjonalny – to właśnie te są szczególnie ważne dla uczestników. Na zakończenie ćwiczenia koniecznie zróbmy rundkę podsumowującą. Niech każdy powie, czego się nowego dowiedział, czy i dlaczego było to ważne doświadczenie.

Warianty:

Mapy możemy w formie wystawy pokazać innym mieszkańcom, a tym samym stworzyć okazję do rozmowy o okolicy i różnych perspektywach.

program Polska Lab www.polskalab.e.org.pl
Anna Dąbrowska, Karolina Śmigiel
Przemyśl, Narodny Dom w Przemyślu

AKTYWNY DYSKUSYJNY KLUB FILMOWY

Leave a reply

JAK TO ZROBILIŚMY?

Przemyśl to miasto w województwie podkarpackim, w którym wśród ponad sześćdziesięciu tysięcy mieszkańców około dwóch tysięcy stanowi mniejszość ukraińska. Młodzi mieszkańcy Przemyśla o polskich i ukraińskich korzeniach uczestniczyli w warsztatach obywatelskich oraz medialnych. Tematem, którym się zajęli, była tożsamość związana z wielokulturowością tego miasta – kwestia ważna zwłaszcza przy nasilających się w Przemyślu nastrojach ksenofobicznych. Działania miały na celu wsparcie integracji Ukraińców i Polaków. Podczas serii warsztatów młodzi twórcy zrealizowali dwa filmy krótkometrażowe: Anonim i Przemyśl to, opowiadające o ich osobistych doświadczeniach związanych z polsko-ukraińskimi relacjami. Podczas warszawskiej premiery filmów w kinie Muranów projekcji towarzyszyła dyskusja z publicznością i autorami filmu, a ekspertem podczas rozmowy była psycholożka międzykulturowa. Dyskusja umożliwiła poznanie kontekstu powstania filmów, ich odbioru przez mieszkańców Przemyśla oraz reakcji użytkowników internetu. Dodatkowo widzowie poznali twórców filmu oraz mogli osobiście odnieść się do problemów, które film porusza, skonfrontować z nimi swoje opinie.

KROK PO KROKU

Krok 1: Przygotowanie

Zastanówmy się nad filmem, który wybrać do DKF-u: o czym chcemy rozmawiać, jaka kwestia wydaje nam się ważna. Przygotowujemy listę problemów, które ten film porusza. Formułujemy dotyczące ich pytania. Porozmawiajmy o filmie z najbliższymi osobami, może pojawi się nowa, inna perspektywa.

Krok 2. Lista gości

Zastanówmy się, kto z naszego otoczenia mógłby poprowadzić dyskusję po filmie i kto mógłby przybliżyć publiczności konkretne zagadnienia. Poszukajmy ekspertów wśród lokalnych przedstawicieli organizacji pozarządowych i instytucji.

Krok 3. Dyskusja po filmie

Odnieśmy się do sytuacji bohaterów filmu. Czy publiczność też styka się z ukazanymi w filmie? Czy też je zauważa? Jeśli w filmie pojawiają się kwestie, które nie dla wszystkich są zrozumiałe (jak np. „czarne podniebienie” w Przemyśl to), wyjaśniamy je.

Krok 4. Podsumowanie

Ważne, aby na koniec spotkania pojawiło się kilka zamykających dyskusję słów od osoby prowadzącej: co udało nam się wypracować, czy odpowiedzieliśmy na któreś ze stawianych pytań.

Warianty:
Zachęcamy do poprowadzenia dyskusji wokół przywoływanych w opisie filmów, tj. Anonim https://vimeo.com/207008747 hasło: polskalab_1) i Przemyśl to (https://vimeo.com/207037171 hasło: polskalab_2)
Szczegółowy scenariusz takiego spotkania: „Sąsiedzi z mniejszości” Jana Dąbkowskiego jest dostępny na stronie www.polskalab.e.org.pl.

Program Polska Lab Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”
koordynator Karolina Śmigiel, filmy powstały dzięki warsztatom prowadzonym przez: Anię Dąbrowską, Joannę Grabarczyk, Martę Stróżycką i Bartka Żmudę.
Przemyśl, Warszawa

MIEJSKA SIEĆ POTRZEB

Leave a reply

JAK TO ZROBILIŚMY?

Jarocin to około 30-tysięczne miasto, ponad godzinę drogi od Poznania, słynące z legendarnego festiwalu. Podczas wakacji młodzi ludzie z Jarocina uczestniczyli w serii warsztatów związanych z projektowaniem i promowaniem miejsc przyjaznych młodzieży, których dotąd w mieście brakuje. Na zakończenie działań wspólnie z animatorką Agnieszką i przedstawicielką Fundacji Ogród Marzeń dzielili się refleksjami i wrażeniami dotyczącymi całotygodniowej pracy. Potem zaplanowali i zorganizowali w przestrzeni publicznej akcję: ze sznurka zbudowali sieć-pajęczynę, która oplotła fragment jarocińskiego rynku, ustawili mikrofon i zapraszali do dzielenia się wspomnieniami. Instalacja przyciągała przechodniów, zachęcała do włączenia się do zabawy. Bardzo aktywne okazały się dzieci, które bujały siecią i tańczyły oraz młodzi, którzy spontanicznie przyszli zaprezentować swoje talenty taneczne i gimnastyczne. Wszyscy zainteresowani dostawali naklejki z adresem strony internetowej prezentującej pomysły wypracowane podczas wcześniejszych warsztatów. Dodatkowo akcja zainspirowała młodych ludzi do kolejnych wspólnych działań w mieście.

KROK PO KROKU

Krok 1: Tworzenie map

Dzielimy się na kilkuosobowe zespoły. Każda grupa dostaje duży arkusz papieru, na którym rysuje mapę miejscowości/okolicy i zaznacza atrakcyjne i charakterystyczne miejsca – te, które warto pokazać przyjezdnym. Rozmawiamy o tym, czym kierowali się przy wyborze.
Następnie prosimy uczestników, by na swoje mapy nanieśli miejsca, w których chętnie spędzają czas. Sprawdzamy, czy i na ile pokrywają się z punktami, które wydają nam się atrakcyjne turystycznie. Zastanówmy się, z czego wynikają rozbieżności. Wybieramy miejsce do działań: łączące różne potrzeby użytkowników, lubiane przez nas i chętnie odwiedzane przez inne grupy mieszkańców.

Krok 2: Sznurkowa sieć i przygotowania

Uczestnicy tworzą ze sznurka instalację – metaforę miejsca, w którym czują się najlepiej. Rozmawiamy o wrażeniach, dopytujemy o szczegóły.
Idziemy do wybranego wcześniej miejsca, zastanawiamy się, które elementy przestrzeni mogą stać się częściami sieci (np. donice, drzewa, kosze na śmieci).
Wybieramy datę i godzinę naszej akcji w zależności od tego, czy zależy nam na zwróceniu uwagi osób, którzy przechodzą przez to miejsce, idąc do pracy/szkoły, czy raczej na udziale niedzielnych spacerowiczów. Pomyślmy o dodatkowych atrakcjach: może to być rodzaj sceny, z której będziemy zapraszać do udziału, przygotujmy naklejki/ulotki z treścią, którą chcemy przekazać.

Krok 3: Akcja w przestrzeni publicznej

Wybranego dnia montujemy instalację i zachęcamy przechodniów do dołączania się do naszej sieci poprzez przywiązywanie kolejnych kawałków sznurka, do rozmów o sposobach korzystania z dostępnych miejsc, wspomnień i zabawy.
Warto zrobić fotograficzną dokumentację wydarzenia, którą potem możemy pokazać w internecie lub w naszej instytucji w formie małej wystawy.

Warianty:

Sieć-pajęczynę można stworzyć z innych elementów, sznurek można zastąpić krzesłami, poduchami. Najważniejsze jest stworzenie inspirującej przestrzeni łączącej różne potrzeby jej użytkowników.

Program Polska Lab Towarzystwa Incjatyw Twórczych „ę”
Agnieszka Chlebowska, Karolina Śmigiel
Jarocin, Fundacja Ogród Marzeń