Jak to zrobiliśmy:

Zespół Nadarzyńskiego Ośrodka Kultury zaobserwował, że rodzice często dowożą dzieci na zajęcia popołudniowe z oddalonych od ośrodka dzielnic. Pracownicy zaczęli się zastanawiać, co robią rodzice w czasie, gdy dzieci są na zajęciach. Czy oczekują od domu kultury zapełnienia tego czasu, czy wystarczy im wygodny korytarz, gdzie można poczekać, czy też wykorzystują ten czas na załatwienie spraw w okolicy (np. zakupy w pobliskim sklepie)? W znalezieniu odpowiedzi pomogły dwie socjolożki, Agata i Zuza i animatorka – też Agata.

Na korytarzu w widocznych miejscach rozwieszono sznurek, do którego klamerkami przyczepiono kartki z pytaniem. Wszystkich czekających rodziców proszono o uzupełnienie odpowiedzi i zawieszanie na sznurku. Wkrótce korytarz zapełnił się odpowiedziami. Dzięki temu, że wisiały na korytarzu, odpowiedzi były widoczne dla wszystkich i można było się nimi inspirować. Przy okazji powstała instalacja, która przyciągała uwagę wszystkich osób korzystających z domu kultury.

projekt “ZOOM na domy kultury. Strategie rozwoju” Towarzystwa Inicjatyw Twórczych “ę”
Agata Pietrzyk, Agata Nowotny, Zuza Cichowska
Nadarzyn, Nadarzyński Ośrodek Kultury

Krok po kroku:

KROK 1: WYBÓR TEMATU I SFORMUŁOWANIE PYTANIA

Zastanówmy się, jaki temat nas interesuje: czy zbieramy pomysły na nowe działania, czy chcemy dowiedzieć się, jak oceniają nasze działania lub przestrzeń mieszkańcy?
Możemy użyć tej metody do:

• zbierania opinii mieszkańców (o ofercie, o przestrzeni, o danym wydarzeniu)
• zbierania informacji o mieszkańcach (np. co lubią robić w wolnym czasie, jakie mają talenty, czego nie lubią etc.)
• zbierania nowych pomysłów (np. na zajęcia, na sposób zagospodarowania przestrzeni etc.).

Jeżeli wiemy, o co chcielibyśmy zapytać, zastanówmy się, jak sformułować pytanie. W tego typu metodach najlepiej zadawać pytania otwarte, które pozwalają ludziom na wyrażenie swoich opinii i opisanie ich, a nie tylko na odpowiedzenie “tak” lub “nie”. Pytania należy zaczynać od “Jak…”, “Jakie..” “Jaki…”, “Gdzie…”, “Co…” (a nie “Czy…” albo “Dlaczego…”).

KROK 2: WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ I MIEJSCA

Musimy podjąć decyzję, do kogo najlepiej skierować pytanie. Czy do wszystkich mieszkańców okolicy, czy do konkretnej grupy, np. rodziców małych dzieci? Wybierzmy imprezę lub miejsce, gdzie można spotkać tych ludzi (np. impreza plenerowa, festyn, koncert, otwarte warsztaty). Najlepszy efekt osiągniemy, jeśli nasza akcja będzie towarzyszyć innemu wydarzeniu przez cały czas jego trwania – pozwoli nam to zaprosić więcej osób.

KROK 3: INSTALACJA I DZIAŁANIE

Szukamy miejsca, w którym możemy zawiesić sznurek (np. przedsionek, korytarz, latem może to być parkan przed domem kultury czy biblioteką) i obok którego będą często przechodzić ludzie. Rozpinamy sznurek (koniecznie sprawdźmy, czy konstrukcja jest stabilna) i przyczepiamy klamerki. Przygotowujemy kartoniki na odpowiedzi (maks. format to A5, format zeszytu szkolnego), mogą być w różnych kształtach. Na sznurku wieszamy szablon z pytaniem napisanym drukowanymi literami, a obok przypinamy kilka przykładowych odpowiedzi na zachętę. Resztę kartoników i flamastry kładziemy w widocznym miejscu. Rozdajemy kartoniki, zachęcamy do wzięcia udziału, tłumaczymy zasady, zadajemy pomocnicze pytania i odpowiadamy na wątpliwości, jeśli się pojawiają. W przypadku, gdy akcja trwa dłużej niż jeden dzień, należy zapewnić opiekuna, który będzie zajmował się uzupełnianiem kartek – tak, żeby zawsze były czyste do zapisania, dokumentował zapisane (najlepiej fotografował je) i zbierał zapisane kartki, jeśli byłoby ich na tyle dużo, że nie mieściłyby się.

KROK 4: ANALIZA WYNIKÓW

Po zakończeniu akcji warto zrobić w naszym zespole podsumowanie. Warto zebrać wszystkie odpowiedzi i zastanowić się, w jakie kategorie/obszary można je uporządkować. Po uporządkowaniu odpowiedzi w kategorie policzmy, które są najliczniejsze, a które mniej liczne. Ile odpowiedzi każdego rodzaju mamy? Wyniki możemy spisać albo zilustrować, np. w formie rysunku – to przyjazny sposób ich prezentowania. Instalację i zebrane materiały warto sfotografować, napisać kilka słów o przeprowadzonym badaniu na naszej stronie internetowej.

WARIANTY:

Jeżeli chcemy umieścić instalację na wolnym powietrzu, możemy zamiast kartoników wieszać na sznurku chorągiewki z mocnego materiału odpornego na działanie wody (najlepiej wykorzystać do tego stary baner reklamowy). Odpowiedzi zapisujemy wtedy wodoodpornymi markerami.

Jak to zrobiliśmy

W domu kultury w Milanówku proces pracy nad strategią rozwoju instytucji był konsultowany wśród mieszkańców okolicy i osoby przychodzące do domu kultury. Pracownicy we współpracy z animatorką i socjolożką: Martą i Agnieszką opracowali ciekawsze niż zwykle sposoby konsultacji społecznych.
Propozycje programowe, które miały być poddane konsultacjom, wydrukowano na arkuszach papieru w dużym formacie. Dzięki temu były czytelne dla każdego, nawet z daleka. Arkusze zostały wywieszone w głównej sali. Powstała wystawa pomysłów na programy i zajęcia w domu kultury. Żeby zaangażować publiczność i poznać opinie mieszkańców, przy wejściu do sali ustawiono pojemnik z naklejkami. Miały trzy różne kolory. Czerwone oznaczały „świetny pomysł dla ośrodka na teraz”, fioletowe – „to może poczekać”, niebieskie – „to coś dla mnie”.

Mieszkańców poproszono, żeby przy każdej propozycji przyklejali naklejkę wyrażającą ich opinię. Ludzie chętnie zapoznawali się z propozycjami. Było to łatwiejsze i przyjemniejsze niż czytanie długich dokumentów, a formuła głosowania za pomocą kolorowych naklejek nawet dzieci zachęciła do wyrażenia swojego zdania. Pracownicy na bieżąco obserwowali, które propozycje są najbardziej popularne. Potem głosy zostały policzone i zanalizowane.

projekt „ZOOM na domy kultury. Strategie rozwoju” Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”
Marta Białek-Graczyk, Agnieszka Strzemińska
Milanówek, Milanowskie Centrum Kultury

Krok po kroku:

KROK 1: PRZYGOTOWANIE

Na początku zastanówmy się, co chcemy poddać głosowaniu lub ocenie. Czy są to nowe pomysły na działania instytucji? Ile ich jest? Jak je krótko sformułować? Na planszach czytelnie rozpisujemy zagadnienia (drukujemy lub piszemy ręcznie). Plansze umieszczamy na sztalugach albo wieszamy w dobrze widocznym, łatwo dostępnym miejscu. Wystawę możemy urządzić w budynku lub na terenie plenerowej imprezy, wykorzystując np. płot.
Zastanówmy się, jakiego rodzaju oceny naszych pomysłów chcemy pozyskać od ludzi: czy ma to być prosta ocena (tak, nie), ocena na skali (bardzo mi się podoba, umiarkowanie, nie podoba), punktacja (od 1 do 4), a może coś innego, w rodzaju „dla mnie!”, „fajne, ale nie dla mnie”, „nie wchodzę w to”, „do wyrzucenia”. W zależności od tego, ile ocen wybierzemy, tyle kolorów naklejek musimy zapewnić. Naklejki w różnych kolorach można kupić w sklepach papierniczych. Przygotujmy legendę tłumaczącą zasady – który kolor co oznacza. Zadbajmy o umieszczenie jej obok pojemnika z naklejkami w widocznym dla wchodzących miejscu.

KROK 2: ZAPROSZENIE UCZESTNIKÓW

Trzeba zadbać o odpowiednie nagłośnienie akcji. Ponieważ jest to nietypowy sposób konsultacji społecznych, warto poinformować osoby, na których zdaniu nam zależy o tym, kiedy i co będzie się działo.

KROK 3: AKCJA

Podczas wystawy dbamy o dokładanie naklejek, objaśniamy ludziom cel działania. Idealnie, gdyby udało się zorganizować dyżury animatorów/opiekunów, którzy codziennie byliby na miejscu i zachęcali ludzi do dołączania się do wystawy.

KROK 4: PODSUMOWANIE

Wyniki działania widać już na bieżąco – można obserwować przyrost naklejek każdego koloru.

Po zakończeniu akcji liczymy, ile i jakich głosów zostało oddanych na poszczególne propozycje.
Zebrane informacje dobrze jest zilustrować – np. uszeregować propozycje od najbardziej popularnych do najmniej i zadbać o to, żeby podzielić się wynikami z mieszkańcami.

WARIANTY:

Akcja może odbywać się wewnątrz budynku lub w plenerze.
Może być samoistnym działaniem (samodzielną wystawą) lub działaniem towarzyszącym innej imprezie.

Zamiast naklejek można użyć np. karteczek samoprzylepnych w różnych kolorach (post-it).